«8 مارس» به روايت تصوير
ميتينگ اعتراضي زنان ايراني در پارك لالة تهران
روز شنبه 17 اسفندماه 1381 مركز فرهنگي زنان به مناسبت روز جهاني زن (8 مارس) براي نخستين‌بار پس از سال 1358، تجمعي اعتراضي در پارك لاله برگزار كرد. آن‌طور كه در بروشور اين مركز آمده بود، مركز فرهنگي زنان مراسم 8 مارس 1381 را با برپايي مراسم مختلف و طي سه روز گرامي داشت: «امسال مي‌خواهيم اين مراسم را با موضوع آموزش و زنان آغاز كنيم، با گفت‌وگو در مورد خشونت خانگي عليه زنان و يافتن راهكارهايي براي كاهش آن ادامه دهيم و در آخر نيز با تجمعي براي اعتراض به نابرابري و جنگ، و آرزوي برقراري برابري، صلح و عدالت در سطح جهان به پايان برسانيم.»
«مركز فرهنگي زنان» روز 15 اسفندماه نمايشگاه عكسي با موضوع «زن و مدرسه» برپا كرد كه نمايشگاهي مشتمل بر هفتاد عكس جمع‌آوري شده از آلبوم‌هاي شخصي زنان طي 70 سال (1360-1290) بود. در اين روز ميزگردي با عنوان «زن و آموزش» برگزار و فراخوان اولين «كتابخانة غيردولتي زنان» مطرح شد. در روز 16 اسفندماه نيز مركز فرهنگي زنان كارگاهي مشورتي با عنوان «خشونت خانگي و مسئوليت‌هاي فردي» برگزار كرد. دورنماي برگزاري كارگاه در مورد خشونت، همان‌طور كه در بروشور مركز آمده چنين است: «عزم‌مان را جزم كرده‌ايم تا اين مبحث را با برگزاري كارگاه‌هاي مختلف در آينده براي دستيابي به استراتژي‌هاي عملي و نهايتاً ايجاد گروه‌هاي كاري براي كاهش خشونت خانگي عليه زنان ـ هرچند محدود ـ ادامه دهيم.»...«اما اين‌كه چرا در "روز جهاني زن" بحث خشونت خانگي را مطرح مي‌كنيم به اين دليل ساده است كه خشونت عليه زنان در جامعه‌مان بسيار گسترده است و اگر قرار است روز جهاني زن را برگزار كنيم شايد بهتر باشد كه به طرح مسايل و مشكلات‌مان بپردازيم و بيش از هر روزِ ديگر، با هم به بحث و گفت وگو در مورد مشكلات‌مان بنشينيم...» و اين همان هدفي بود كه مركز فرهنگي زنان براي برگزاري تجمع در روز 17 اسفند در پي آن بود: «بياييد همان‌طور كه خواست بنيان‌گذاران اين روز بوده است اين روز را به اتحاد عليه نابرابري، جنگ و خشونت تبديل كنيم.» (نوشين احمدي خراساني) كه اين هدف يعني اعتراض به مشكلات زنان در صحبت‌هاي زناني كه در اين روز سخنراني كردند نمايان بود: «8 مارس امسال درحالي برگزار مي‌شود كه ما را به همبستگي عليه جنگ فرا مي‌خواند.» (ناهيد كشاورز) «ما زنان بايد در دفاع از صلح و آزادي پايداري نشان دهيم.» (فيروزه مهاجر) «قانوني كه 70 سال پيش نوشته شده بايد به‌طور اساسي و زيربنايي تغيير كند و براي تغيير آن بايد از همه‌ي ظرفيت‌هاي موجود جامعه استفاده كرد» (زهره ارزني) يا «اول حق حيات را به ما بدهيد ساير حقوق اجتماعي را خودمان به‌دست مي‌آوريم» (شيرين عبادي) «كاش به ما دروغ نگوييد و به استفاده ابزاري از زنان پايان دهيد» (شادي صدر) ، «اميدواريم بتوانيم در سال‌هاي آينده در مراكز و پارك‌هاي عمومي به اين مناسبت برنامه داشته باشيم» (منصوره شجاعي) ، «هدف ما، وحدت، خودباوري، اميدآفريني و افزايش آگاهي زنان است» (عذرا خضري) «تا كي زنان نبايد آزادي داشته باشند، چرا وقتي زنان كنار خيابان مي‌ايستند و مورد اهانت قرار مي‌گيرند حمايت نمي‌شوند؟» (دختري دانشجو) ، «دوستان حق گرفتني است، دادني نيست» (خانمي ديگر) و...
خواسته‌هايي از اين دست نيز بر روي پلاكاردهايي كه در دست افراد زيادي وجود داشت موج مي‌زد: «به تبعيض عليه زنان پايان دهيد»، «هزينه‌هاي نظامي را صرف آموزش كنيد»، «پيوستن بدون قيد و شرط به كنوانسيون رفع تبعيض از زنان»، «همه ما در غفلت‌ها و انتخاب‌هاي ساده خود گناهكاريم، انتخاب كرده‌ايم كه به ظلم هميشگي بشر عليه بشر چشم ببنديم»، «قانوني كه قتل‌هاي ناموسي را ناديده مي‌گيرد عامل خشونت عليه ماست»، «شرم‌آور است كه هنوز بايد تقاضاي حقوق برابر كنيم»، «اگر خانواده واحد اصلي جامعه است پس حق برخورداري از حمايت جامعه و دولت را دارد»، «هدف هر گلوله قلب يك مادر است»، «ازدواج صرفاً بايد با توافق آزادانه و كامل زن و مرد انجام شود»، «زنان عراق را با تحميل زندگي در اردوگاه‌هاي جنگي تحقير نكنيد»، «مسئلة جنگ و صلح مهم‌تر از آن هستند كه دولت‌ها براي آن تصميم بگيرند.»، «تحقيرِ بخشي از مردم جهان، تحقير همة مردم جهان است»، «دموكراسي يعني صلح نه سلاح»، «هر مرد و زن بالغي حق دارد بدون هيچ محدوديتي از حيث نژاد، مليت يا دين ازدواج كند و تشكيل خانواده بدهد»، «آمريكا در جهان آتش جنگ مي‌افروزد، زنان مي‌گويند ما صلح مي‌خواهيم»، «جهان را به زنان بسپاريد»، «فضاي عمومي مال ما هم هست»، «صلح تنها سلاح ماست»، «جنگ عراق را متوقف كنيد»، «جنگ و خشونت، زنان و كودكان و محيط‌زيست را به نابودي مي‌كشد» و...
و اين پلاكاردها نشان مي‌داد كه موضوع اصلي اين تجمع حول دو موضوع يعني «صلح در جهان» و «برابري در ايران» بود، هرچند بيشتر مباحث حول مسئلة تبعيض‌هاي موجود در جامعه مطرح شد. در اين مراسم حدود 700 نفر شركت داشتند كه عدة بسياري با توجه به تغيير محل تجمع از ضلع جنوبي (دور استخر) به ضلع شمالي پارك لاله نتوانستند در مراسم حضور داشته باشند. حضور تعداد بسيار زياد اعضاي نيروي انتظامي در پارك، روز جهاني را به «روز پليس» شبيه كرده بود. در ابتدا به دليل جدا ساختن زنان و مردان توسط نيروي انتظامي، وضعيت در آستانه‌ي تشنج قرار گرفت كه بعد از آن با صحبت اعضاي مركز فرهنگي با نيروي انتظامي، قرار شد كه مردان و زنان در دو قسمت مجزا از هم قرار بگيرند.
درهرحال اين تجمع اولين تجمعي است كه به‌مناسبت روز جهاني زن در بيرون از سالن‌ها و به شكلي اعتراضي برگزار مي‌شد و شايد همين دستاورد به «گرفتاري‌هاي» پشت صحنه‌ي آن مي‌ارزيد.